Of je nu gepassioneerd bent door de middeleeuwse Ardennen, nieuwsgierig bent naar de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog of in de voetsporen wilt treden van de Slag om de Ardennen, mis de vele plaatsen rijk aan geschiedenis en emotie in de vier uithoeken van de  Belgische Ardennen niet.

WOI : 1914-1918

de Belgische Ardennen en de Slag der Grenzen

In augustus 1914 was de Slag der Grenzen de eerste algemene confrontatie van de Grote Oorlog. Voor de Belgen was het begin van de oorlog een verrassing. Het land was neutraal en de invasie van het grondgebied door de Duitse troepen was een schending.  Duitsland ging - volgens hun Schlieffenplan - door België om het Franse leger in de rug aan te vallen en zo snel door te stoten naar Parijs.  Door deze schending van de Belgische neutraliteit traden geallieerde grootmachten, de zogenaamde Triple Entente (Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Rusland) in oorlog. Bij de algemene mobilisatie van 31 juli kon België rekenen op 200.000 mannen, tegenover 3.840.000 voor Duitsland. De verdediging van het land rustte op drie versterkte plaatsen: Namen, Luik en uiteindelijk het afgeschermde kamp van Antwerpen.  Op 4 augustus werd België bestormd door een Duits leger dat in alle opzichten (sterkte en bewapening) superieur was. De 12 Luikse forten vielen, één na één. Brussel viel vier dagen later. Na de val van de forten in Namen trok het Belgisch leger zich terug naar Antwerpen en uiteindelijk naar de IJzer, waar het front zich  4 jaar lang stand hield. In Belgisch Luxemburg waren het de Fransen die hier in de Ardennen op 22 augustus de Duitsers tegenkwamen. In drie dagen tijd werden 70.000 soldaten van beide kampen uitgeschakeld. De oorlog was niet alleen heel gewelddadig voor de legers die op elkaar botsten van Maissin tot Baranzy, maar ook voor de burgers in Anloy, Longlier, Rossignol, Tintigny, Ethe, Porcheresse, etc.  die willekeurige executies, plunderingen en verwoestingen van dorpen, deportaties en een bezetting van 4 jaar moesten doorstaan.

Musea, militaire begraafplaatsen, monumenten en gedenkplaten, bewegwijzerde routes… allemaal sporen van deze tragische geschiedenis, op de wegen van de herinnering.

   ©Provlux

WOII : 1940 - 1945

De Belgische Ardennen, twee maal een slagveld in 5 jaar tijd

In vrijwel elk dorp van Belgisch Luxemburg in de Ardennen België, vlakbij de kerk, op een kruispunt, langs de weg of een onverhard pad, vinden we kruisen, gedenkplaten en monumenten. Dit zijn herinneringen aan verzetsstrijders en troepen die ons grondgebied tijdens de vijf conflictjaren hebben beschermd. Twee maal is Belgisch Luxemburg veranderd in een slagveld.  Op 10 mei 1940 staken Duitse troepen volledig onverwacht de Belgische grens over. Dit was in strijd met de grondbeginselen van ons land: het behouden van de neutrale positie. België werd gedwongen om de wapens ter hand te nemen en haar onafhankelijkheid te verdedigen.  In december 1944 was Belgisch Luxemburg opnieuw doelwit van de Duitse Panzers. Ook deze aanval kwam totaal onverwacht, zowel voor de troepen in rust als voor de burgers. Dit was de laatste strategische zet van de Führer! Tot grote ergernis van zijn generaals, was Hitler er ten onrechte van overtuigd voldoende middelen en mankracht te hebben om in alle haast een nieuw offensief te lanceren. Zijn doel was om door de Ardennen te steken, dat zwak verdedigd werd door de Amerikanen, om zo verschillende strategische punten te bereiken, waaronder de haven van Antwerpen. Hij wilde op deze manier de Amerikaanse en Britse geallieerden van elkaar scheiden. Drie legers (het 5e, 6e en 7e) werden op 16 december naar een front van meer dan 100 km gestuurd, van de stad Monschau in Duitsland tot Echternach in het Groothertogdom Luxemburg. De verbijstering bij de geallieerden maakte snel plaats voor een krachtige weerstand die de Duitsers het bereiken van hun doel belette. De Maas werd nooit overgestoken. De Amerikanen en Britten moesten bloederige gevechten aangaan om hierin te slagen, en daarbij was de winter zeer streng, met kou, sneeuw en modder. Burgers hadden geen andere keuze dan zich verbergen in hun kelder of schuilhut. De Duitsers voerden onder hen talrijke represailles uit. Bastogne, Saint-Vith, Bande, Manhay, Diekirch, Stavelot, Hotton, Malmédy, Verdenne,… dit zijn slechts enkele plaatsen die zwaar werden getroffen door gevechten en bombardementen. De herinnering aan deze vreselijke winter van 44-45 wordt vandaag de dag nog overgebracht door overlevenden, gepassioneerde verzamelaars, talrijke musea en het grote aantal materiële sporen die deel uit maken van ons landschap.

Wat hebben Bouillon, La Roche-en-Ardenne, Logne, Sedan, Bourscheid en Montaigle gemeen?

De aanwezigheid van een kasteel dat over het landschap domineert, een overblijfsel van de Middeleeuwen, een periode van meer dan 1000 jaar geschiedenis. De Ardennen hebben andere sporen van dit verre verleden, zoals forten, Romaanse kerken, abdijen, en niet te vergeten de geschiedenis en gouden legendes van evangeliserende heiligen (Saint-Hubert), mythische ridders (de 4 zonen van Aymon) of belangrijke historische figuren zoals Godfried van Bouillon, de gravin Ermesinde of Guillaume de la Marck, het verschrikkelijke "everzwijn van de Ardennen"!
Al deze geschiedenis stimuleert onze beste producenten, restauranthouders en hoteliers. Er zijn talloze streekproducten (bieren, kaas), broederschappen, toeristische circuits en historische re-enactment groepen geïnspireerd door dit verleden dat de hele Ardennen gemeen hebben.

   ©Provlux

Musea, militaire begraafplaatsen, monumenten en gedenkplaten, bewegwijzerde routes, kastelen en andere overblijfselen zijn allemaal sporen van deze soms tragische verhalen en illustere personages op de paden van de herinnering.